27 Wołyńska Dywizja Piechoty Armii Krajowej to największy partyzancki związek taktyczny na ziemiach polskich. Została sformowana z istniejących wcześniej oddziałów partyzanckich i zmobilizowanych żołnierzy konspiracji inspektoratów Armii Krajowej: Kowel, Łuck i Równe.  Początkowo organizowana przez podpułkownika „Lubonia”. Pełną nazwę 27. Wołyńska Dywizja Piechoty Armii Krajowej  uzyskała pod dowództwem podpułkownika Jana Wojciecha Kiwerskiego „Oliwy”. Po zakończeniu mobilizacji 27. Wołyńska Dywizja Piechoty Armii Krajowej liczyła 7300 oficerów i żołnierzy. Swoim obszarem działań objęła cztery powiaty na Wołyniu (od rzeki Styr do Bugu, od Szosy Łuck – Włodzimierz Wołyński – Uscisług do szosy Kowel – Dorohusk).  Dywizja w ramach akcji „Burza” na Wołyniu wspomagała samoobronę ludności polskiej w walce z oddziałami Ukraińskiej Powstańczej Armii, walczyła z niemieckimi siłami przeciwpartyzanckimi i regularnymi  oddziałami niemieckich wojsk frontowych. Stoczyła w 1944 roku kilka większych bojów: pod Włodzimierzem Wołyńskim (23 lutego), w Hołobach (9 marca), w Zasmykach 917 marca), okrążona przez Niemców w rejonie Kowla toczyła od 2 do 21 kwietnia ciężkie walki. Nie otrzymawszy obiecanej pomocy  radzieckiej zmuszona została przebić się natereny Polesia, a w końcowej fazie walk na Lubelszczyznę. Wyzwoliła tam miejscowości: Lubartów, Kock, Kamionkę, Michniów, Firleje. Dowódca podpułkownik Jan Wojciech Kiwerski zginął w czasie walk operacji kowelskiej, jego następcami zostali kolejno: major T. Sztumber- Rychter pseudonim „Żegota” i pułkownik  J. Kotowicz pseudonim „ Twardy”.

25 lipca 1944 roku dywizja została podstępnie rozbrojona w Skrobowie koło Lubartowa przez Armię Czerwoną. Oficerów 27. Wołyńskiej Dywizji Piechoty w większości zesłano do łagrów w ZSRR lub uwięziono. Część żołnierzy wstąpiła do oddziałów Berlinga, pozostali podzielili los swoich dowódców.